ภาวะผู้นำ 6 แบบ สำหรับผู้นำที่ปรับตัวได้เร็ว

ในงานเขียนนี้ ผมได้สรุปและอธิบายผ่านอุปมาอุปไมย (Metaphor) โดยได้แรงบันดาลใจมาจากเรื่อง ภาวะผู้นำ 6 แบบ ที่ Daniel Goleman ได้แนะนำไว้ในบทความของเขาในปี 2000 ชื่อ "Leadership That Gets Results"

การอุปมาอุปไมย ภาวะผู้นำทั้ง 6 แบบ กับองค์ประกอบในสวน ไม่เพียงช่วยให้เกิดการเติบโตและความเจริญงอกงามในสวนเท่านั้น แต่ยังสะท้อนถึงความสามารถในการปรับตัวของผู้นำ (Adaptability) ที่มีต่อสถานการณ์ต่าง ๆ ที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วในที่ทำงานด้วย

การเป็นผู้นำที่มีประสิทธิภาพจึงไม่ควรจำกัดความสามารถของตน ตามแบบบุคลิกภาพที่คุ้นเคย แต่คือการขยายชุดความคิดให้เติบโต (Growth Mindset) เพื่อยกระดับความสามารถในการปรับตัว เพื่อให้เกิดความสมดุลและนำพาทีมไปสู่ความสำเร็จ

ภาวะผู้นำ 6 แบบ 

อุปมาอุปไมยตามระบบนิเวศในสวน ได้ดังต่อไปนี้

1. ผู้นำแบบกรรไกรตัดกิ่ง

เน้นสั่งการและควบคุม: เหมือนกับกรรไกรที่ตัดแต่งสวนอย่างรวดเร็วและเด็ดขาด เพื่อจัดรูปแบบสวนในกรณีฉุกเฉิน การตัดแต่งอาจจำเป็นในบางครั้งเพื่อกำจัดส่วนที่เสียหายหรือรก แต่ถ้ามากเกินไปก็อาจทำให้สวนเสียหายได้ (Coercive leadership style, which entails demanding immediate compliance.)

2. ผู้นำแบบแสงแดด

เน้นสร้างวิสัยทัศน์: เปรียบเหมือนแสงแดดที่ให้แสงสว่าง เป็นตัวนำทางให้พืชในสวนเติบโตไปในทิศทางเดียวกัน ช่วยให้พืชมีเป้าหมายที่ชัดเจนและเติบโตได้ดี (Authoritative leadership style, which is about mobilizing people toward a vision.)

3. ผู้นำแบบปุ๋ยเร่งโต

เน้นยกระดับผลลัพธ์: เปรียบเหมือนการใส่ปุ๋ยที่ช่วยให้พืชเติบโตได้อย่างรวดเร็วและแข็งแรง การใส่ปุ๋ยมีประโยชน์ในบางจุด โดยเฉพาะพืชที่แข็งแรง ดูดซึมนำไปใช้ประโยชน์ได้ดี แต่ถ้าใส่มากเกินไปก็อาจทำให้พืชเหนื่อยและอ่อนล้าได้ (Pacesetting leadership style, which involves expecting excellence and self-direction.)

4. ผู้นำแบบผืนดินที่โอบรับ

เน้นสร้างความสัมพันธ์: เปรียบเสมือนดินที่สร้างฐานที่ดีและให้การสนับสนุนพืชในสวน ทำให้พืชรู้สึกเชื่อมโยงและเติบโตไปด้วยกัน ดินช่วยสร้างความกลมเกลียวและการเติบโต แต่อาจจะต้องมีการตัดแต่งบ้างเพื่อไม่ให้สวนรกจนเกินไป (Affiliative leadership style, which centers around building emotional bonds.)

5. ผู้นำแบบผึ้งผสมเกสร

เน้นระดมสมองสร้างการมีส่วนร่วม: เปรียบเสมือนผึ้งที่นำมุมมองใหม่ ๆ มาโดยการผสมเกสรดอกไม้ ช่วยเพิ่มความหลากหลายและความสมบูรณ์ให้กับสวน แต่อาจไม่เหมาะกับสถานการณ์ที่ต้องการการตัดสินใจอย่างรวดเร็ว (Democratic leadership style, which involves creating consensus.)

6. ผู้นำแบบคนสวน

เน้นพัฒนาแบบรายบุคคล: เหมือนการที่คนสวนใส่ใจดูแลพืชแต่ละต้นเป็นพิเศษ ช่วยให้พืชเติบโตอย่างเต็มศักยภาพ เน้นการดูแลแบบเฉพาะตัวเพื่อให้พืชได้รับการสนับสนุน และค้นพบทรัพยากรที่จำเป็นในการเติบโตระยะยาว (Coaching leadership style, which focuses on developing people for the future.)

คนสวนที่เชี่ยวชาญ จะปรับสมดุลระหว่างแสงแดด ดิน การตัดแต่งกิ่ง และการผสมเกสร เพื่อให้ดอกไม้ในสวนเจริญงอกงาม ผู้นำที่ดีจะปรับใช้สไตล์ต่าง ๆ ตามความเหมาะสม เพื่อสร้างระบบนิเวศในการทำงานที่เต็มไปด้วยความสมดุลและความเจริญ

ในภาวะผู้นำทั้ง 6 แบบนี้ เพื่อน ๆ คิดว่าตัวเองทำได้ดีในภาวะผู้นำรูปแบบไหน และคิดว่าสถานการณ์ในงานตอนนี้ ตัวเองควรลด หรือเพิ่มภาวะผู้นำในรูปแบบไหนบ้างครับ

--- รัน ธีรัญญ์