จุดคุ้มทุน (Break-Even Point) หมายถึง จุดที่รายได้รวมเท่ากับต้นทุนรวม ซึ่งแปลว่าไม่มีการขาดทุนหรือกำไรในทางบัญชี เป็นจุดที่ธุรกิจสามารถครอบคลุมต้นทุนทั้งหมดของการดำเนินงานได้พอดี
องค์ประกอบของจุดคุ้มทุน
1. ต้นทุนคงที่ (Fixed Costs): ค่าใช้จ่ายที่ไม่เปลี่ยนแปลงตามปริมาณการผลิต เช่น ค่าเช่า ค่าจ้างพนักงานประจำ
2. ต้นทุนผันแปร (Variable Costs): ค่าใช้จ่ายที่เปลี่ยนแปลงตามปริมาณการผลิต เช่น ค่าวัตถุดิบ ค่าขนส่ง
3. รายได้รวม (Total Revenue): รายได้ที่เกิดจากการขายสินค้า/บริการ
สูตรคำนวณจุดคุ้มทุน
1. ในหน่วยสินค้า:
จุดคุ้มทุน (จำนวนหน่วย) = \frac{\text{ต้นทุนคงที่}}{\text{ราคาขายต่อหน่วย} - \text{ต้นทุนผันแปรต่อหน่วย}}
2. ในมูลค่า (บาท):
จุดคุ้มทุน (รายได้) = \frac{\text{ต้นทุนคงที่}}{1 - \frac{\text{ต้นทุนผันแปรต่อหน่วย}}{\text{ราคาขายต่อหน่วย}}}
ตัวอย่าง
• ต้นทุนคงที่: 100,000 บาท
• ต้นทุนผันแปรต่อหน่วย: 50 บาท
• ราคาขายต่อหน่วย: 100 บาท
จุดคุ้มทุนในจำนวนหน่วย:
\frac{100,000}{100 - 50} = 2,000 \text{ หน่วย}
จุดคุ้มทุนในมูลค่า:
\frac{100,000}{1 - \frac{50}{100}} = 200,000 \text{ บาท}
จุดคุ้มทุนเป็นเครื่องมือสำคัญในการวางแผนธุรกิจเพื่อให้รู้ว่าต้องขายได้เท่าไรจึงจะเริ่มมีกำไร