จากงานล้อมวงสนทนากับหมอประเวศ ครั้งที่ ๙
ณ สวนโมกข์กรุงเทพ
วันที่ 8 กันยายน พ.ศ.2566
...
ครั้งนี้ อาจารย์หมอประเวศ ได้เล่าเรื่อง
สุขภาวะทางปัญญา ซึ่งเป็นหนังสือเล่มเล็กๆ 
ที่ได้เรียบเรียงขึ้นมา เดือนสิงหาคม 2566
สาระสำคัญของหนังสือ คือ การหันกลับเข้ามาพัฒนาชีวิต
สู่ความเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ และ การเข้าถึงแห่งปัญญา
...
15 เส้นทางสู่สุขภาวะที่สมบูรณ์ของมนุษยชาติ

: สุขภาพ จิตวิญญาณ และสังคม

...

ธรรมชาติ ฉลาดที่สุด

ถ้าเราอยากฉลาด ก็ให้ศึกษาธรรมชาติ

ชีวิต คือ การศึกษา และ การศึกษา ก็คือ ชีวิต

ทำอะไร ให้เอาชีวิตเป็นตัวตั้ง
หากเอาเป้าหมายทางโลก เช่น ประสิทธิภาพ การเติบโต ...
ลงท้ายมักจะเกิดความไม่สมดุล 
ต้องเริ่มที่ชีวิต เริ่มที่ตัวเรา

...

พัฒนาองค์กร ที่แท้จริงนั้น เน้นที่ Work Base Learning

ถ้าผู้คนได้เลือกตามความชอบ จะนำไปสู่ความสุข
และ ความเชี่ยวชาญ และการเริ่มต้นโดยชีวิตแบบนี้ จะยั่งยืน

...

ยุคนี้ เราตั้งเป้า SDGs ด้วยมุ่งเน้นผลลัพธ์ของสิ่งนั้นสิ่งนี้
จริงๆแล้ว SDGs จะสำเร็จได้ ด้วย IDGs

(Inner Development Goals) 

พัฒนาจากภายในของชีวิต
ความเจริญที่แท้จริงย่อมมาจากภายใน

...

โลกุตตรธรรม ที่สุด คือ ความว่าง

จิตของเราเล็กนิดเดียว ในขณะที่จิตจักรวาลกว้างใหญ่ไพศาลเป็นหนึ่งเดียว
ความสุขสงบที่แท้จริง เกิดจากการที่เราทำจิตให้เชื่อมโยงกับ ธรรมชาติ นั้น

สุขภาวะทางปัญญา คือ ผลลัพธ์ ที่เกิดขึ้นกับชีวิต
และสามารถเข้าถึงได้มากมาย ในที่นี้ ระบุไว้ 15 วิธี
ซึ่ง อาจเรียกว่า การเป็นอยู่ด้วยปัญญา หรือ จิตตปัญญาศึกษา
1. ระลึกบรมสัจจะ หรือ จิตจักรวาล หรือ รู้จักกันในนามของพระเจ้า
2. สัมผัสธรรมชาติ
3. ตถตา - ความเป็นเช่นนั้นเอง
4. เมตตา - ความรักอันไพศาล
5. กรุณา - ช่วยเหลือสงเคราะห์

6. ภาวนา (Meditation)
7. ทำให้จิตบันเทิง - มองในแง่ดี
8. สัมมาวาจา - สื่อสร้างสรรค์
9. ไม่เบียดเบียน - อยู่ร่วมกันด้วยดี หรือการมีศีล นั่นเอง
10. ศิลปะ - สุนทรียธรรม ความงาม ความดี ความจริง ปรากฏขึ้นพร้อมกัน

11. การเคลื่อนไหวร่างกายอย่างมีสติ
12. ทำงานทุกชนิดด้วยจิตรู้

13. ปฏิวัติสัมพันธภาพ รวมตัว ความเป็นชุมชน

14. ชีวันตาภิบาล - การตายดี

15. การเรียนรู้ที่ดี